Το Βυζαντινό κράτος και η Ευρώπη το 8οο
Ο 8ος αιών τόσο για το Βυζάντιο όσο και για την Δυτική
Ευρώπη είναι πολύ σημαντικός. Η Εικονομαχία που δεσπόζει στο βυζαντινό κράτος
θα οδηγήσει στην μετάβασή του στους καθεαυτό μεσαιωνικούς χρόνους και στην
αλλαγή της πολιτικής του ιδιοσυστασίας. Από τούδε και στο εξής θα εμφανιστούν
πολύ ισχυροί Πατριάρχες οι οποίοι θα επιδιώξουν να συγκυβερνήσουν, αν όχι να
κυβερνήσουν (Φώτιος, Νικόλαος Μυστικός, Μιχαήλ Κηρουλάριος αργότερα) την
ανατολική αυτοκρατορία. Παράλληλα, η έως τότε κατακερματισμένη Δύση αρχίζει να
συσπειρώνεται μέσα από τους Καρολίδες, οι οποίοι με την βοήθεια του Πάπα
διεκδικούν μερίδιο στην οικουμενικότητα. Το ισοζύγιο ανατρέπεται και εκεί που
άλλοτε η πολιτική ηγεσία (Βυζάντιο) ήταν ακλόνητη, τώρα αποκτά ανταγωνιστές.
Εκεί, πάλι, που η θρησκευτική ηγεσία (Παπική Εκκλησία) εθεωρείτο οικουμενική
και μοναδική αρχίζει η διαδικασία αμφισβητήσεως των πρωτείων της.
"Την περίοδο της εικονοκλαστικής κρίσεως χαρακτηρίζει ένας αισθητός περιορισμός του πολιτικού ορίζοντα. Ατόνισε η αρχή της οικουμενικότητος της αυτοκρατορίας και κατέρρευσε η η βυζαντινή δύναμη στην Δλυση. Η εκκλησιστική πολιτική των εικονομάχων αυτοκρατόρων και η αδιαφορία τους για το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας είχαν σαν αποτέλεσμα να επιταχυνθεί η διαφοροποίηση Βυζαντίου και Δύσεως και έτσι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεισ, που μετά την ίδρυση του εκκλησιαστικού κράτους του Πάπα ωδήγησαν στην στέψη του Καρλομάγνου σε αυτοκράτορα. Την εποχή όμως που κλονιζόταν η ιδέα της παγκοσμιότητος του βυζαντινού κράτους περιοριζόταν ταυτόχρονα με την ανεξαρτοποίηση της Ανατολής και η οικουμενική διάσταση της ρωμαϊκής Εκκλησίας. Το πρώτο βήμα έκανε ο εικονομάχος αυτοκράτωρ Λέων ο Γ' όταν έθεσε υπό την δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως το μεγαλύτερο μέρος της Βαλκανικής χερσονήσου και τη νότιο Ιταλία. Πάντως τοι Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως μόνο μετά την κατάπαυση της εικονοκλαστικής έριδας κατόρθωσε να ανταγωνιστεί τον παπισμό με ίσους όρους και να αναλάβει τον αγώνα εναντίον του. Όπως η δυτική αυτοκρατορία δημιουργήθηκε σε βάρος της παγκοσμιότητος του βυζαντνού κράτους, το ίδιο ακριβώς και το Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως ανυψώνεται τώρα σε βάρος της οικουμενικότητος της ρωμαϊκής Εκκλησίας. Η διαδικασία αυτή ολοκληρώνεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη, που το Βυζάντιο ήταν εξασθενημένο, συμπίπτει με την περίοδο της κρίσεως, ενώ η δεύτερη, κατά την οποία το Βυζάντιο αποκατέστησε την ισορροπία πάνω σε καινούργια βάση, επισημαίνει μία μέα εποχή, που αρχίζει με τον σθεναρό αγώνα του Φωτίου."
Georg Ostrogosky
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου