Επιστολή του Φωτίου στον άρτι βαπτισθέντα Βόρι-Μιχαήλ της Βουλγαρίας εν είδει κατόπτρου ηγεμόνος.
Το 863 ο Πάπας Νικόλαος αμφισβήτησε την κανονικότητα της εκλογής του Φωτίου, η οποία έλαβε χώρα το 858, συγκαλώντας Εκκλησιαστική Σύνοδο στην Ρώμη. Είχε προηγηθεί το 862 το κάλεσμα του ηγεμόνος της Μοραβίας Ρατισλάβου στους Βυζαντινούς για βυζαντινομοραβική συμμαχία και συνακόλουθα τον εκχριστιανισμό των Μοραβών. Όπερ και εγένετο. Ο Φώτιος έστειλε τους Κύριλλο και Μεθόδιο. Αντιδρώντας σε αυτή την βυζαντινή κίνηση οι Φράγκοι της Βαβαρίας επιχείρησαν να προσεταιριστούν τους Βούλγαρους και έτσι αποφάσισαν να τους εκχριστιανίσουν σύμφωνα με το τυπικό της Εκκλησίας της Ρώμης.
Η αντίδραση των Βυζαντινών ήταν άμεση. Να υπενθυμίσουμε πρώτα ότι το 863 συνέτριψαν τις ενωμένες αραβοπαυλικιανές δυνάμεις στον ποταμό Λαλακάοντα. Στην πραγματικότητα τις εξολόθρευσαν. Ο ίδιος ο επικεφαλής Εμίρης Αμρ Αλ Ακτά έπεσε στο πεδίο της μάχης. Το αποτέλεσμα ήταν καίριο. Η μάχη αυτή θεωρείται σημείο καμπής σηματοδοτώντας την έναρξη της διαρκούς βυζαντινής αντεπιθέσεως για την ανακατάληψη των ανατολικών εδαφών που απόλεσε τον 7ο αιώνα. Ως εκ τούτου είχαν την δυνατότητα να συγκεντρώσουν στρατεύματα και ναυτικό έναντι της Βουλγαρίας με σκοπό να πιέσουν το Βόρι ώστε να μην ενδώσει στα κελεύσματα των δυτικών. Ο στρατιωτικός και ναυτικός αποκλεισμός έφερε το ποθητό για το Βυζάντιο αποτέλεσμα. Ο Βόρις στράφηκε προς τον τότε αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ' για τον εκχριστιανισμό του ιδίου και του λαού του. Οι τότε εκχριστιανισμοί των Εθνών αποτελούσαν διπλωματικό βυζαντινό όπλο, σε μελλοντικό άρθρο θα το αναλύσουμε.
Έτσι, το 864 ο Βόρις βαπτίζεται με ανάδοχο τον αυτοκράτορα Μιχαήλ λαμβάνοντας μάλιστα το ίδιο όνομα. Σε συνέχεια αυτού ο Φώτιος αποστέλλει μία επιστολή στον νεοπροσήλυτο ηγεμόνα εν είδει κατόπτρου ηγεμόνος. Το περιεχόμενό της περιλαμβάνει συμβουλές για το πως πρέπει να φέρεται ένας υπεύθυνος χριστιανός ηγεμών, ο οποίος υποχρεούται να είναι πρότυπο προς τον λαό του. Κάτωθι παραθέτουμε απόσπασμα αυτής της επιστολής. Εδώ ο Φώτιος τονίζει το γεγονός ότι ο τρόπος του βίου ενός εκάστου ηγεμόνος αντανακλά στους υπηκόους του και αυτό είναι μία διαχρονική αλήθεια. Στις ημέρες μας, βεβαίως, αυτό έχει αντιστραφεί. Συνεπείαι τούτου έχουμε το φαινόμενο οι πολιτικοί που εκλέγουμε να αποτελούν τον καθρέφτη ημών...
"Ο των αρχόντων τρόπος, νόμος γίνεται τοις υπό χείρα. Ει τι ουν το πλήθος εξαμαρτάνει, εις τον άρχοντα την αιτίαν αναπέμπει, πόσον οίει σαυτόν αρετής επιμελείσθαι, και χρεωστείν αεί επί τοις καλοίς εγρηγορέναι;"
"Ο τρόπος ζωής των αρχόντων γίνεται νόμος για τους υπηκόους. Εάν, λοιπόν, το πλήθος σφάλλει σε κάτι, αποδίδει την αιτία του λάθους στον άρχοντα` πόσο, επομένως, πιστεύεις ότι πρέπει να φροντίζεις για την αρετή και πόσο οφείλεις διαρκώς να ξαγρυπνάς επιδιώκοντας το καλό;"
(Νεοελληνική απόδοσις του Ιωάννου Πλεξίδα από το βιβλίο: "Ο Ηγεμών" των εκδόσεων Αρμός)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου